Living Wall Systemen

Living Wall Systemen, ook wel groene gevelsystemen genoemd, zijn innovatieve, niet-grondgebonden installaties die verticaal begroeide gevels mogelijk maken. Deze systemen transformeren gebouwen in groene oases en spelen een cruciale rol in het verbeteren van stedelijke biodiversiteit, het verminderen van hittestress, het zuiveren van de lucht en het absorberen van geluid. Om betrouwbare en neutrale informatie te verzamelen, bezochten we Viaverda, een vooraanstaand onderzoeksinstituut en partner van Groen Groeien. Viaverda heeft sinds 2015 uitgebreide experimenten uitgevoerd om verschillende Living Wall Systemen te vergelijken. Deze waardevolle resultaten zijn beschikbaar via de informatieve website gevelgroen.be.

Inerte vs. Organische Systemen: De Basis

Als het gaat om Living Wall Systemen, zijn er twee hoofdtypen substraten: inerte en organische systemen. Elk systeem heeft specifieke eigenschappen, voordelen en uitdagingen, afhankelijk van de toepassing en het gewenste eindresultaat.

Inerte Systemen

Inerte systemen zijn gebaseerd op hydrocultuur, waarbij planten groeien in een medium zoals steenwolmatten of textieldoeken, zonder gebruik te maken van grond. De voedingsstoffen die nodig zijn voor de plantengroei worden via fertigatie (het toevoegen van voedingsstoffen aan het irrigatiewater) geleverd. Dit type substraat biedt een aantal voordelen: het is minder vatbaar voor plagen zoals de taxuskever en schimmels zoals meeldauw, omdat deze ongewenste organismen moeilijk beschutting vinden in een substraat zonder grond.

Inerte substraten bieden ook een uitstekende drainage, wat bijzonder handig kan zijn in natte periodes. Een mogelijk nadeel is echter dat tijdens droge periodes het irrigatiesysteem continu actief moet zijn om uitdroging te voorkomen. Inerte systemen, die gebruikmaken van textieldoeken of steenwol, zijn vaak lichter van gewicht, wat ze bijzonder geschikt maakt voor toepassingen waarbij bouwkundige beperkingen gelden voor het gewicht. 

Organische Systemen

Organische systemen gebruiken substraten van natuurlijke oorsprong, zoals potgrond, compost, veenmos, lava en houtvezels. Deze substraten zijn zwaarder dan hun inerte tegenhangers, maar hebben als groot voordeel dat ze efficiënter omgaan met water. Organische substraten houden namelijk langer vocht vast, waardoor de planten langere droogteperiodes kunnen overleven wanneer het irrigatiesysteem uitvalt. Dit maakt organische systemen robuuster in situaties waarin waterbeheer een belangrijke rol speelt.

Een nadeel van organische systemen is dat ze gevoeliger zijn voor plagen zoals de taxuskever en meeldauw, aangezien de natuurlijke substraten meer beschutting bieden aan deze organismen. Ondanks deze gevoeligheid bieden organische systemen duurzamer waterbeheer en kunnen ze helpen bij het creëren van meer stabiele groeiomstandigheden voor de beplanting.

Substraathouders: De Ruggengraat van  Living Wall Systemen

Naast de keuze voor een inert of organisch substraat speelt het type substraathouder een cruciale rol bij de installatie van een Living Wall Systeem. De substraathouder houdt het substraat op zijn plaats en zorgt ervoor dat de planten goed kunnen wortelen en groeien. Verschillende materialen en technieken worden gebruikt om de substraathouders te bouwen, afhankelijk van het type systeem.

Sommige substraathouders zijn modulair toepasbaar en robuuster, bijvoorbeeld systemen waarin met veenmos of potgrond wordt gewerkt en die bestaan uit metalen rasters of heuse plantenbakken. Andere systemen, zoals die gebaseerd op doeken, bieden meer flexibiliteit. Deze doeksystemen zijn lichter, wat vooral voordelig is in projecten waarbij het gewicht van de constructie een beperkende factor is. Door de juiste substraathouder te kiezen, kan de installatie van een Living Wall Systeem eenvoudiger, duurzamer en kosteneffectiever worden gemaakt.

Plantenkeuze in Living Wall Systemen

Een groot voordeel van Living Wall Systemen is de mogelijkheid om een breed scala aan planten te gebruiken, in tegenstelling tot traditionele klimplanten. Hierdoor kan een gevel vrijwel direct volledig begroeid zijn, zonder te hoeven wachten op de langzame groei van klimplanten. Bovendien heeft de plantenkeuze in een LWS directe invloed op de biodiversiteit. Bij de keuze van planten wordt er best rekening gehouden met de hoeveelheid daglicht die de plant bereikt en of ze noordelijk, oostelijk , westelijk of zuidelijk opgesteld zijn in het beplantigsplan. 

Met een Living Wall Systeem kunnen tot wel 25 verschillende plantensoorten per vierkante meter worden geplant, wat de biodiversiteit aanzienlijk verhoogt en bijdraagt aan een rijkere stedelijke fauna. Het is ook mogelijk om planten te kiezen met bloemen die insecten zoals bijen en vlinders aantrekken, wat weer gunstig is voor het ecosysteem.

Bij de keuze van de planten is het belangrijk om te letten op hun aanpassingsvermogen aan extreme omstandigheden zoals waterstress, droogte en luchtvervuiling. Op de website gevelgroen.be zijn uitgebreide lijsten te vinden met planten die geschikt zijn voor Living Wall Systemen en zijn onderworpen aan testen bij Viaverda.

Conclusie

De keuze tussen inerte en organische Living Wall Systemen hangt af van de specifieke behoeften van het project. Elk systeem heeft zijn eigen voordelen en uitdagingen, van waterbeheer tot onderhoud en de bevordering van biodiversiteit. Het juiste substraat en de juiste substraathouder zijn essentieel voor de succesvolle installatie en het onderhoud van een Living Wall Systeem.

Met de juiste kennis en begeleiding kunnen groene gevels een waardevolle toevoeging zijn aan stedelijke infrastructuur, niet alleen vanwege hun esthetische waarde, maar ook vanwege hun bijdrage aan een duurzame en leefbare stad.